Χουάν - Χοσέ της Αυστρίας, δον-

(Don Juan - Josι de Austria, Μαδρίτη 1629 – 1679). Ισπανός πρίγκιπας, πολιτικός και στρατιωτικός, νόθος γιος του Φιλίππου Δ’ της Ισπανίας, άσχετος προς τον νικητή της Ναυπάκτου, αλλά αποκαλούνταν (για τις επιτυχίες του σε πολεμικά μέτωπα της Ιταλίας, της Φλάνδρας και της Ισπανίας) δεύτερος δον Χουάν. Σε ηλικία 18 ετών ο X., αφού πρώτα νομιμοποιήθηκε, ανέλαβε (1647) τη γενική διοίκηση του ισπανικού πολεμικού στόλου της Ιταλίας, σε εποχή επικίνδυνης ανταρσίας στο βασίλειο της Νάπολης με υποκίνηση της Γαλλίας. Η κρίσιμη κατάσταση, ύστερα από την είσοδο του γαλλικού στόλου στο λιμάνι της Νάπολης, έπεισε τον νεαρό πρίγκιπα να αναλάβει αυτός το βασίλειο (διώχνοντας τον αντιβασιλέα δούκα ντε Άρκος) και να καταπνίξει με εντυπωσιακή ταχύτητα την ανταρσία συντρίβοντας τους Γάλλους εισβολείς και συλλαμβάνοντας τον ηγέτη τους Ερρίκο της Λορένης. Μετά την Ιταλία ο X. έσπευσε να καταστείλει την εξέγερση της Καταλονίας (που είχε αρχίσει 3 χρόνια νωρίτερα με την ενεργό ανάμειξη και πάλι των Γάλλων)· πολιόρκησε τη Βαρκελόνη και ανάγκασε τους Καταλανούς και Γάλλους υπερασπιστές της, ύστερα από 15 μηνών στενή πολιορκία (1651-52), να παραδοθούν. Το 1656 στέλνεται να αντιμετωπίσει τους Γάλλους στη Φλάνδρα, σημειώνει μερικές καίριες επιτυχίες που αναγκάζουν τον Λουδοβίκο ΙΔ’ να προτείνει τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου συνθήκη ειρήνης, που δεν έγινε όμως αποδεκτή. Ακολούθησε άλλη, ανάλογη αποστολή: η ανάληψη της ηγεσίας των ισπανικών δυνάμεων στην Πορτογαλία (1659-64), που έκλεισε την περίοδο της στρατιωτικής σταδιοδρομίας του X. και άνοιξε μια άλλη, την πολιτική του δραστηριότητα. Θέλοντας να αποκτήσει ο φιλόδοξος πρίγκιπας τον τίτλο του ινφάντη και πιθανόν τη δυνατότητα να ανέβει στον θρόνο, ήρθε σε ρήξη πρώτα με τον πατέρα του Φίλιππο Δ’ και, μετά την άνοδο του Καρόλου B’ (1665 – 1700), με τον πρωθυπουργό Νίταρντ και τους ευνοούμενους της φατρίας της βασιλομήτορος Μαριάννας της Αυστρίας, εναντίον των οποίων οργάνωσε, χωρίς επιτυχία, επανειλημμένες συνωμοσίες. Ακολούθησε η απειλητική εμφάνισή του έξω από τη Μαδρίτη και το τελεσίγραφο της 25ης Φεβρουαρίου 1669. Τελικά, ο 14ετής τότε Κάρολος, ύστερα από συνεννόηση με τον ετεροθαλή του αδελφό, ανέλαβε πανηγυρικά τη βασιλεία αφού απομάκρυνε τη μητέρα του· αλλά, σύντομα υπαναχώρησε, για να αναγκαστεί όμως και πάλι, μπροστά στο φάσμα του εμφυλίου πολέμου που απειλούσε ο δημοφιλής X., να του αναθέσει την ουσιαστική διακυβέρνηση της χώρας (1676-79), που αποτελεί μία σύντομη περίοδο ανάσχεσης της εσωτερικής κυρίως κατάπτωσης της Ισπανίας.